Het Sint Laurentiushuis beter bekend als "Het Patronaat", was de cultuurtempel van het Voerendaal van de twintigste eeuw.
Het werd gebouwd rond 1918 en was geheel opgetrokken met Kunradersteen. Het Patronaat bestond uit een grote zaal met aan de zuidkant een verhoogd podium met aan beide zijde kleedruimtes. Het podium werd afgesloten met een groot rood gordijn zoals dat bij een toneelpodium gebruikelijk is. Boven het toneel een grote boog waarop schilderingen stonden die refereerde aan de mijnindustrie en aan het roomse geloof. Aan de noordkant was de ingang naar de zaal en een trap die naar de bovenverdieping leidde. Hierin was een projectieruimte voor het vertonen van films en verder nog enkele ruimten die dienst hebben gedaan als bibliotheek. In die bibliotheek konden de kinderen jeugdboeken lenen waarbij een duidelijk onderscheid werd gemaakt tussen jongens- en meisjesboeken. Jongens leenden geen meisjesboeken en meisjes mochten geen jongensboeken lenen.
In het patronaat waren regelmatig vertoningen van films, meestal stomme films maar af en toe ook geluidsfilms. De dikke en de dunne, zeer geliefd bij de jeugd en verder nog Tarzan met Johnny Weismüller. Het Sint Nicolaasfeest werd ook gehouden in Het Patronaat waarbij burgemeester Dautzenberg elk jaar opnieuw aan Sinterklaas mocht uitleggen waarom er nog steeds geen speeltuin in Voerendaal was aangelegd.
Tijdens de carnavalszittingen veranderde Het Patronaat in een feesttempel, afgeladen vol was het dan en op het podium de Raad van Elf, de buutereedners, en de hübsche tanzmariechen.
Logischerwijs was Het Patronaat ook de thuishaven van de Toneelvereniging St. Laurentius. Menige voorstelling werd daar vertoond en steevast eindigde de voorstelling in een feestje op het podium. Niet alleen de toneelvereniging bracht hier toneelstukken voor het publiek maar ook de scholen verzorgden wel eens een toneelstukje. Zelf heb ik twee keer meegedaan aan een toneelstukje tijdens kerstmis. Meester Knops was de regiseur, kapper Claessen de grimeur en deze plakte mij een mooie nepbaard aan mijn kin. Mijn rol bestond uit twee delen, mijn tekst onthouden en me beheersen om niet op het toneel te staan krabben aan die altijd jeukende baard. Er speelde een pastoor in het stuk en een dienstmaagd vertolkt door Ans Hoenjet (van de Parkstraat).
Pastoor Loo kwam af en toe eens kijken en advies geven en als extra mocht de pastoor van het toneelstuk zijn biretta dragen, het bekende hoofddeksel waarmee pastoor altijd buiten op straat liep.
Van wie je het niet zou verwachtten, is van de Gymnastiekvereniging Furenthela. In de jaren tussen 1950 en 1960 organiseerde de gymnastiekvereniging Furenthela onder leiding van Sjef Vinken bijna ieder jaar een revue in Het Patronaat. De regisseur van deze revue was Wiel Habets en werd uitgevoerd door leden van de gymnastiekvereniging en enkele leden van de toneelvereniging waaronder Leo Pluymen en Johan Gorissen.
De revue bestond hoofdzakelijk uit vrolijke, maar ook dramatische scenes. Er werd in die tijd ontzettend veel gelachen, zeker om de improvisaties van Pluymen en Gorissen. Wiel Habets wist zich af en toe geen raad met wat die twee lolbroeken ervan bakten. Pierre Schrijen werd toen gevraagd om de liedjes die werden gezongen op de piano te begeleiden. De man die de meeste liedjes in deze revue zong was Harrie Pelzer, helaas op jonge leeftijd overleden, deze jongen had best wel talent en zong liedjes die voor die tijd nauwelijks door de beugel konden. Als Pastoor Vaessen nog had geleefd had die Harrie in de kerkelijke ban gedaan.
Pierre: "Ik heb hem steeds met veel plezier op de piano begeleid".
Helaas dat Patronaat is niet meer. Op de plek waar het eens stond staat nu het gebouw van de voormalige Rabobank, Hierin is thans het administratiekantoor van Aelmans gevestigd. Dat gebouw is grotendeels opgetrokken uit de kunradersteen waarvan men zegt dat deze uit de sloop van het patronaat is vrijgekomen. Als je er langs loopt en goed luistert kun je de schaterlach van menig oud-Voerendaler nog horen.
Het Patronaat in vroeger jaren met voor de deur diverse parasolletjes dat duidt op een terrasje.
Het Patronaat in de negentiger jaren van de vorige eeuw, geen gezellige terasje meer....
Het Laurentiushuis
Links naast de pastorie leidt een pad naar het huidige St. Laurentiushuis. Dit werd gebouwd ter vervanging van het oude Patronaat. Natuurlijk voldeed dit oude Patronaat niet meer aan de wensen van de huidige tijd. Hoewel er in de loop der jaren aanpassingen zijn geweest, wat we duidelijk kunen zien als we bovenstaande foto's met elkaar vergelijken, was er behoefte aan nieuwbouw.
De "ouwe kroam" werd gesloopt en het nieuwe Laurentiushuis verrees.
De nostalgie is gebleven.
Credo Pugno
Op de foto over het interieur van het Patronaat zien we de R.K. Werkliedenvereniging "Credo Pugno".
Credo Pugno was het devies van Dr. Herman Schaepman; "ik geloof ik strijd". Schaepman was theoloog en dichter en de eerste katholiek priester die lid van de Tweede Kamer werd.
Pastoor Loo kwam af en toe eens kijken en advies geven en als extra mocht de pastoor van het toneelstuk zijn biretta dragen, het bekende hoofddeksel waarmee pastoor altijd buiten op straat liep.