Winthagen


Winthagen, een gehucht ten zuiden van Voerendaal, ligt in een smal dal dat zich ver in het plateau van Ubachsberg insnijdt. Een gehucht dat op een enkel pand na alleen maar oude gebouwen kent. Grote en kleinere boerenhoeves bepalen het dorpsgezicht dat een beschermde status heeft.
Met de pachthoeve Winthagerhof is het gehucht ontstaan. Deze pachthoeve werd reeds vermeld in 1386. Samen met Overst Voerendaal en de Heggeleen (Op gen Hek) was het een onder- en achterleen van Walraff Theodoor, Baron van Schellaard van Obbendorff, vrijheere van de Herrschaft Schinnen.
De huidige Winthagerhof is volgens de gevelsteen gebouwd in 1721.

Tijdens de regering van keizer Karel V werd in het jaar 1526 een lijst opgemaakt van alle huizen in deze streken, waarop belasting betaald moest worden. Hieruit blijkt dat in Winthagen toen 7 huizen stonden. In 1869, dus drie en een halve eeuw later, was dit aantal uitgegroeid tot 10.
Het aantal inwoners neemt gestaag af. in 2003 waren dit er nog 83. Vier jaar later slonk dit naar nog maar 67 inwoners.

Winthagen kent maar liefst 7 monumentale panden waarbij Winthagen 1 en Winthagen 9 er uit springen als zeer bijzondere panden.
Winthagen 1 gebouwd in 1721 staat bekend als Winthagerhof en is waarschijnlijk gebouwd op dezelfde plek van het oude pand uit 1386. Het is een carré boerderij met een schuin tussen twee vleugels geplaatst boogpoort. Tegenover de boerderij ligt het in 2005 gerestaureerde bakhoes.

Winthagen 9 is een hoeve van grotendeels Kunradersteen en aan de binnenplaats vakwerk, met taustenen rondboogpoort uit 1721. De poort van dit pand is blijkens de steen boven de poort een monument met een lange geschiedenis. De spits van het woonhuis is uit mergelsteen.
Het pand heeft sinds een paar jaar een nieuwe eigenaar die voortvarend bezig is om het te restaureren. Met name de voor- en zijgevel van het pand zijn in een slechte staat en verdienen een grondige restauratie. In de zijgevel is nog duidelijk een boogpoortje te herkennen dat is dichtgemetseld met Kunradersteen. Inmiddels is dit poortje hersteld in de oude staat. Het pand verdient een grondige bestudering van haar historie.


    Hier beneden Winthagen 9 en de gevelsteen boven de poort.



Winthagen 13
Nevenstaande foto laat de achterkant zien van Winthagen 13. Het pand lijkt wel een plaggenhut.
Het voornamelijk rieten dak wordt bij elkaar gehouden met lange takken. Onder het dak zien we rechts nog een stuk van de lange ladder waarmee fruit uit de hoogstambomen werd geplukt. Links in de puntgevel twee uilengaten. Deze trokken uilen aan om op de zolder te nestelen. De uilen op hun beurt vingen voor de bewoner de vele muizen die zich in de schuur bevonden. Zo hielpen mens en dier elkaar in die tijd. Het gebouw is oud, hoe oud precies is nog niet bekend. We weten dat in 1842 Winthagen 13 bestond uit twee woningen en een binnenplaats. Onderstaande tekening geeft de verdeling van de percelen weer in 1842.
A = schuur en erf van Christiaan Kratsborn
B = woning van erfgenamen Jan Habets
C = woning en erf van Jan pieter Franssen
D = woning en erf van Pieter Muijrers
? = Het eigendom van dit perceel met gebouw is niet bekend

C is tegenwoordig Winthagen 14
A en B en ? is tegenwoordig Winthagen 13





Winthagerhof


Winthagerhof met de karakteristieke met dakpannen gedekte poort tussen de twee veugels.

Bovenin de gevelsteen
het jaartal 1712.


Het op deze foto in slechte staat verkerende bakhoes tegenover de Winthagerhof.

Gelukkig is het bakhoes in 2005 grondig gerestaureerd.

D.H. Vaessen

Winthagen is de geboorte-plaats van Dominicus Hubertus Vaessen, geboren 14 mei 1835 en overleden op 1 november 1903 op de boerderij de Morgenster bij Ten Esschen.

Dominicus Hubertus is de vader van Stephaan Hubert Vaessen (zie foto), klokkenmaker en juwelier, stichter van de Juweliersfamilie Vaessen in Heerlen.

Winthagen 9
Woonkamer met schouw van het pand Winthagen 9.

Winthagen 13


Erf van het pand Winthagen 13.
rechts vooraan twee raampjes van Winthagen 14. Iets verder naar achteren de ingang en woonhuis van Winthagen 13.
Achterdoor de schuur.


Dezelfde binnenplaats na grondige restauratie/verbouwing.
Het pand stond bekend als "Hoeve Bamerhof".


De achterkant na grondige restauratie/verbouwing.
Vergelijk met de foto in de linkerkolom.