Kleine Fer
Ferdy ( kleine Fer, Ferry ) Klinckenberg, met een C in het midden. Deze extra C heeft de oudste broer van mijn vader bewerkstelligd. Ik stond bekend als kleine Fer. Niet omdat ik klein was, maar omdat er nog een Fer klinkenberg in dezelfde straat woonde. Voor het gemak van onderscheid was dat dan grote Fer, mijn neef.
Lees zijn jeugdverhalen over o.a. sparen.
Gouden bruiloft Leunissen-Mulders
Zo maar een knipseltje (met foto), uit een oude doos 
Hubert Jozef Leunissen en Maria Rosalie Mulders huwde op 29 oktober 1910 te Voerendaal.
Lees hun verhaal: echtpaar Leunissen-Mulders
Huisarts Lambert W. Winter (1928-2023)
Tot 1957 was er in Voerendaal één huisartsenpraktijk met apotheek. Dr. Jeu Wolfs uit Eijsden vestigde zich in Voerendaal. Hij woonde en werkte in het statige woonhuis met rieten kap aan de Hogeweg. Toen hij in 1956 op 63-jarige leeftijd overleed zette zijn zoon Jo Wolfs de praktijk van zijn vader voort.
In 1957 diende zich een jonge arts uit het westen van het land aan, die voornemens was om in Voerendaal een praktijk te beginnen.
Lees zijn verhaal: Huisarts Lambert W. Winter
Voerendaal in de schilderkunst
Soms duiken er mooie schilderijen op die een beeld geven van Voerendaal in vroegere tijden.
Twee mooie ingelijste schilderijtjes van de hand van Sjeng Severens waren het startsein voor een nieuwe pagina bij Voerendaal vertelt.
De afbeeldingen van zes schilderijen en een tekening staan nu op de website.
Ga naar: Foto's » schilderijen in het menu, of klik op de link Schilderijen
Boek over oud burgemeester Sjra Frencken
De auteur van dit boekwerk, Huub Frencken, beschrijft hierin het lokaal bestuur van Wessem en Voerendaal, waaraan zijn vader als burgemeester van beide dorpen een belangrijke bijdrage heeft geleverd.
Sjra Frencken werd in 1949 burgemeester van het midden Limburgse dorp Wessem in 1958 volgt hij de plotseling overleden burgemeester van Voerendaal, Jos Dautzenberg op.
Voerendaal destijds een agrarisch dorp dat zich ontwikkelt tot een forenzen dorp. Het problematische woningtekort eind jaren vijftig begin jaren zestig, de noodzakelijk nieuwbouw van woningen in het uitbreidingsgebied van Kunrade, de huisvesting van mijnwerkers, de ruilverkaveling van het Ransdalerveld, de ontwikkeling van het zwembad Terworm met al zijn problematiek rond gemengd zwemmen. Het oprukkende toerisme, maar ook zijn pijnlijke afscheid als burgemeester van Voerendaal.
Dit alles en nog veel meer, wordt uitgebreid beschreven in het boek "Lokaal bestuur in Limburgse Dorpen".
Uitgeverij Ginkgo uit leiden heeft dit boekwerk op 12 oktober 2023 uitgegeven en is daar nu verkrijgbaar.
Ca. 130 pagina's, softcover, rijk geïllustreerd.
ISBN 978 90 832962 41.
Verkoopprijs € 15,00. Bestellen kan bij: Uitgeverij Ginkgo Leiden
Drinkwatervoorziening in Voerendaal
Water uit de kraan daar staan we niet meer bij stil, dat vinden we de normaalste zaak. Toch was dat ooit anders en nog niet zo lang geleden. Het precieze jaartal weten we niet, maar het is nu in 2023 ongeveer honderd jaar geleden dat dit een "hot-item" was in ons dorp. Daarom een artikel over hoe Voerendaal aan zijn waterleidingnetwerk kwam, maar ook welke rol Heerlen hier in speelde.
Kijk voor het verhaal in het menu bij Thema, "Drinkwatervoorziening in Voerendaal".
Misschien zijn er nog foto's van openbare waterpompen en putten die in Voerendaal stonden?
Heeft u dergelijke foto's, of weet u waar pompen of putten hebben gestaan dan mag u dat mailen naar: redactie@voerendaalvertelt.nl waarvoor bij voorbaat dank.
Kerkklokken van Voerendaal
De kerkklokken van Voerendaal beieren op momenten van vreugde en verdriet, ze roepen de gelovigen op voor de Heilige Mis. In vroegere tijden waarschuwden de kerkklokken ook voor onheil. Elk dorp met een kerk had wel klokken in de toren.
Tot twee keer toe zijn de kerkklokken van Voerendaal geroofd. In de Franse tijd en in de tweede wereldoorlog.
Lees hierover bij Kerkklokken van Voerendaal
De kastelen van Voerendaal
Voerendaal telde in het verleden maar liefst tien kastelen. Er zijn er nu nog maar drie over: Cortenbach, Haeren en Puth.
De Struyver, Prikkenis en Driesch Of Dreesch liggen sinds 1982 op het grondgebied van Heerlen. Peerboom, Huis Cunraedt en Dammerscheit zijn verdwenen.
Hoenshuis heeft zijn status van kasteel al heel lang achter zich gelaten.
Een overzicht en historie van alle tien kastelen vindt u nu op deze website.
Kijk onder Thema's, kastelen.
Begraven in de kerk
Tijdens de interne verbouwing van de St. Laurentiuskerk vroeg ik me af of er ooit mensen in de kerk zijn begraven? 
De zwarte deksteen in het middenpad gaf aanleiding om aan te nemen dat dit inderdaad het geval is, hoewel Pastoor Brouwers hier een andere verklaring voor gaf.
Dit was voor mij aanleiding om uit te zoeken wat we weten over begrafenissen in de Laurentiuskerk. Het "Gedenkboek Voerendaal 1049-1949 geschreven door Drs. Van Hommerich en Kapelaan Welters, ter gelegenheid van het 900-jarig bestaan van de parochie, vertelt hier iets over.
Lees hierover onder "Thema's" bij "Begraafplaatsen".
Wie kan er meer vertellen over "VOJERAGE"?
Vojerage, een begrip in Voerendaal. Er is zelfs een straat met de naam Vojerage.
Het betreft het Jeugd- en jongerenwerk in Voerendaal. Blijkbaar na mijn tijd, want ik weet er zelf helemaal niets van.
Wat ik wel weet is dat het is begonnen in het oude verkennersgebouw aan de Mergelsweg en later is verplaatst naar de oude school rechts voor het Pendershuis.
Volgens Peter Heiligers staat de naam voor:
Voerendaals Jeugd Raads Gebouw.
Herman Evers mailde de redactie dat dit een interessant onderwerp kan zijn voor Voerendaal Vertelt, en daar sluit ik me helemaal bij aan.
Als u meer weet over Vojerage, mag u dat mailen naar redactie@voerendaalvertelt.nl.
Bidprentjes Voerendaal
>
Bid- of gedachtenisprentjes. Een herinnering aan een overledene. Een oud katholiek gebruik. Je vindt ze overal, in schoenendozen, kerkboeken, in de la van het dressoir, maar ook bij verzamelaars. Heemkunde Voerendaal heeft ook een verzameling bidprentjes. Allemaal mensen die in Voerendaal geboren zijn en/of in Voerendaal zijn overleden, maar ook van mensen die lange tijd in Voerendaal hebben gewoond. Soms geboren in de vroedvrouwenschool in Heerlen en in het ziekenhuis van Heerlen zijn overleden, maar in Voerendaal hebben gewoond.
Het oudste bidprentje is van Petrus J. Boumans, geboren 24 december 1818 te Voerendaal en overleden 26 maart 1876 in de hoeve Geleenhof te Heerlen. Hij was de zoon van Lodivicus (Lodewijk) Boumans en Marie Catherine Rohen of Rhoën. Het bidprentje is volledig in de Duitse taal en vertelt iets over de overledene.
Maria Josepha Boumans vinden we ook terug in de collectie. Zij werd geboren 9 mei 1807 in Kunrade en overleed in 18 maart 1883 eveneens in Kunrade. Maria Josepha was de dochter van Milchior Boumans en Anna Maria Offermans. Zij was een nicht van Petrus J. Boumans
Bekijk onder "Thema's" de bijna 2300 bidprentjes van de collectie van Heemkunde Voerendaal.
Begraafplaatsen in Voerendaal
Begraafplaatsen zijn oases van rust, we gedenken daar onze dierbaren.
De grafmonumenten vertellen iets over het verleden van onze gemeenschap.
Voor genealogen zijn grafmonumenten een bron van informatie.
Onder het kopje thema's, vind je nu ook de begraafplaatsen van Voerendaal, Kunrade en Ubachsberg.
Niet alle graven zijn opgenomen, maar graven van bekende oude-Voerendalers vind je daar wel terug.
Zoals het graf hiernaast op de foto, van Jannetje Verhoeven. Wie was zij en wat betekende ze voor onze gemeenschap?
Oude foto's van het Vinkennest
Uit een nalatenschap doken er foto's op van het Vinkennest in Voerendaal en Vaals.
Met dank aan Myriam Muskens zijn deze nu ook te vinden op Voerendaal Vertelt.
Fam. Schoonenberg 1946
Klik op de foto voor een groter formaat
Uit de erfenis van Dora Siroen-Schoonenberg komen twee interessante foto's. Een foto vindt u hier, genomen bij het vertrek van Hein Schoonenberg naar Nederlands-Indië.
Op de foto ontbreekt een naam en twee namen zijn onvolledig. Wie kan ons helpen aan de juiste namen?
Pyromaan of toch toeval?
In het verhaal van de limonadefabriek van Lei Moulen wordt gesproken over een brand die de fabriek in de as legde. Nader onderzoek levert echter veel meer bijzonderheden op dan in dat artikel worden vermeld.
De brand in de limonadefabriek was onderdeel van een veel grotere brand.
Lees hier over de branden in 1935
Communiefoto uit 1962
Klik op de foto voor een groter formaat
Soms duiken er weer nieuwe foto's op zoals deze communiefoto uit 1962.
Bert Smeets leverde deze foto aan en vertelde dat er diverse namen bekend zijn op facebook van Voelender Vreuger. Herkent u uzelf of een klasgenootje op de foto, dan mag u de naam of namen met bijbehorend nummer mailen naar Voerendaal Vertelt. Wij plaatsen de namen dan op de foto.
Adres: redactie@voerendaalvertelt.nl
Mobilisatie 1939 ook in Voerendaal
Soms duiken er bijzondere foto's op die iets meer vertellen over de geschiedenis van Voerendaal.
Deze keer foto's uit de mobilisatietijd van 1939. Hoe ook Voerendaal zich voorbereidde op een eventuele aanstaande oorlog met Duitsland.
Hoewel Nederland neutraal was weten we allemaal hoe het is afgelopen. De soldaten, destijds in mobilisatie, lijken niet bepaald gespannen, getuigen de foto's van die tijd.
Kijk voor het verhaal en de foto's bij het menu onder Thema's.
Oude foto's
Alweer twee foto's uit de oude doos. Een van de familie Jongen ca. 1920 aan de Heerlerweg in Kunrade en een van het eerste elftal van V.V.Voerendaal van ca. 1980.
Ga naar groepsfoto's en kijk of de namen op de foto's kloppen. Bij de foto van de familie Jongen willen we graag de meisjesnaam van mevrouw Jongen en van oma Jongen. Als u die weet mag u het mailen naar de redactie.
Familiefoto van familie Neukirchen
Het is wat met oude foto's. Tijdens een gesprekje over de nieuw gebouwde waterpomp aan het Laurentiusplein kwam er uit het niets een foto op tafel van de familie Neukirchen die hebben gewoond op Kerkplein 57 in Voerendaal, het Freuleshoes, het juffertjeshuis of de kazerne. Enkele leden op de foto is familie van Marianne Eggen, die mij de foto overhandigde. Het meisje op de arm van haar moeder is Trout Egbers die later vanuit haar huis aan de Minghof met een ijskarretje door Voerendaal trok om ijsjes te verkopen.
Oude foto's vertellen ook een verhaal zoals we hier weer zien. Tot nog toe werd gedacht dat Peter Neukirchen het pand op het Kerkplein had gekocht, maar naar nu blijkt woonde zijn vader hier ook al.
Familie Neukirchen-Paulsen. Klik op de foto voor een vergroting
Oude foto terecht
Laatst werd Voerendaal Vertelt benaderd door de heer Moons uit 's Heerenberg, die oude foto's en een briefje had uit de nalatenschap van zijn vader.
 Zijn vader was als Nederlandse militair in 1940 uitgeweken naar Wales (VK) en leerde daar een andere Nederlandse militair kennen. Van beiden werd een foto gemaakt en op het briefje stond de machtiging om voor elkaars spullen te zorgen mocht er iets met hen gebeuren. Elkaars naam en adres en dat van hun ouders werden ook vermeld.
Het adres was een adres in Voerendaal, dus werd er bij Voerendaal Vertelt informatie ingewonnen over de onbekende soldaat Wolfs, wiens ouders woonachtig waren op de Elenweg 26 in Voerendaal. Overigens stond er bij zijn naam en adres ook nog de naam en adres van zijn schoonouders.
De naam van soldaat Wolfs en het adres waren bekend bij de redactie van Voerendaal Vertelt.
Het vermoeden rees al vlug dat de zoon van deze soldaat Wolfs een bekende was van de redacteur Wim Reubsaet.
Navraag bij deze bekende, bevestigde het vermoeden en dus kon de foto worden opgestuurd.
Het bijzondere aan dit verhaal is dat soldaat E.M.Ph. Wolfs, voor hij vertrok naar Wales een vrouw en een zoontje van 4 maanden achterliet. Dit zoontje (de bekende van de redacteur) zag zijn vader pas weer in 1944 toen hij 4 jaar oud was.
Doordat ook het adres van de schoonouders van de soldaat op de foto stond kon met 100% zekerheid worden gezegd dat de foto op het juiste adres terecht is gekomen. De familie van deze soldaat had geen foto van hun vader uit die periode in Wales en dus waren ze dubbel zo blij met de foto.
Retersbeek
Ik ben in 1948 in Retersbeek geboren. Hier heb ik helaas maar kort gewoond; alleen de eerste negen jaar van m'n leven om precies te zijn. Ik zeg "helaas", omdat ik nog altijd goede herinneringen heb aan mijn geboorteplek en vroege jeugd.
Lees hier het verhaal van John Habets over Retersbeek
Olie gevonden in Voerendaal
"Vlak bij het station Voerendaal en slechts enkele meters van de spoorlijn Heerlen-Maastricht,
verricht de Bataafse Petroleum Maatschappij sinds enige tijd proefboringen...
Een opzien barend artikel uit 1949!
Lees hier het verhaal en lees het krantenartikel
Kerstmis vijftiger jaren
Hoe was dat ook alweer, het kerstfeest in de vijftiger jaren van de vorige eeuw?
Wim Reubsaet vertelt uit zijn persoonlijke herinneringen als zesjarige kleuter in Voerendaal.
Lees hier zijn verhaal en laat uw reactie achter.
Carnaval 1960, Er was eens...
Ben Janssen vertelt over het carnaval van 1960 met de toenmalige carnavalsvereniging de Weerwuif,
over Prins Reinhardt 1 en de zus van Ben Janssen de bloemenprinses Thea Janssen.
Klik hier en haal ook herinneringen op over carnaval in Voerendaal.
Het freuleshoes
Een verhaal over de freule Anna Maria Barones van Elmpt, haar familie en haar woonhuis uit 1789 dat nog steeds in Voerendaal staat.
Een samenvatting gebaseerd op het boekwerk "Dammerscheidt, over de neergang van een kasteel en de lotgevallen van zijn bewoners, door Frans Gerards".
Klik hier en beleef een stukje Voerendaalse geschiedenis.
Hoe zit dat nu met die grafkelder in het Haerenbos?
Frans Gerards vertelt over het ontstaan van de kelder en Wim Reubsaet vertelt over de huidige stand van zaken met betrekking tot dit "monument".
Hoe heemkundevereniging Heemkunde Voerendaal hierin staat en de visie op de toekomst. Misschien krijgt deze grafkelder ooit een monumentale status.
Klik hier en lees het verhaal.
Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
Ook Voerendaal had een afdeling van de Nederlandse Vereniging voor Huisvrouwen. Op de foto rechts uit de zestiger jaren, ziet u de leden van deze afdeling op bezoek bij de Fokkerfabrieken bij Schiphol.
Klik op de foto voor een groter formaat.
Kent u mensen die hierop staan bij naam? Dan mag u de naam met bijbehorend nummer mailen naar de redactie van Voerendaal Vertelt.
Foto beschikbaar gesteld door Ben Janssen
Archeologisch onderzoek
In de zomer van 2015 heeft er in het centrum van Voerendaal tegenover de St. Laurentiuskerk archeologisch onderzoek plaatsgevonden. De fundering van vroegere bebouwing werd blootgelegd. Ook hier bleek dat mergelsteen de basis was van vroegere bebouwing. Alles is nu in kaart gebracht en goed gedocumenteerd, de resten zijn inmiddels opgeruimd en op het terrein is men gestart met de bouw van een nieuwe supermarkt, waarbij het oude pand Dautzenberg wordt betrokken.
Tot nog toe zijn er delen van een hardstenen grafkruis gevonden met inscriptie, een aardewerk drinkbeker en een kammetje.
Op een oude foto zien we rechts naast de dorpsschool een gebouw staan, dat in de eerste helft van de twintigste eeuw plaats heeft moeten maken voor de bebouwing die recentelijk is gesloopt, precies op de plaats waar het onderzoek heeft plaatsgevonden. Het is dus goed mogelijk dat de mergelstenen resten van het gebouw te zien zijn op die oude foto.
(klik op de foto voor een vergroting)
De historie van Voerendaal in een notedop
Voerendaal heeft ondanks zijn jonge karakter een lange geschiedenis die teruggaat naar de 11e eeuw. Het eerste geschrift waarin Voerendaal genoemd wordt, is voor zover bekend een oorkonde van 20 juni 1065. In deze oorkonde staat een vermelding van de inwijding van de Sint-Laurentiuskerk door Paus Leo IX, die op 10 augustus 1049 zou hebben plaatsgevonden. De Sint-Laurentiuskerk bij het centrum is de enige door een paus ingewijde kerk van Nederland. Oudere documenten ontbreken, maar historici vermoeden dat het dorp nog vele eeuwen ouder moet zijn. Nabij de monumentale hoeve Ten Hove zijn vondsten gedaan van de resten van een Romeinse villa, de Villa Rustica Voerendaal-Ten Hove. Door Kunrade liep een oude Romeinse weg, die de moderne naam Via Belgica heeft gekregen, waarvan nog resten zijn gevonden bij het ontwikkelen van het handelsterrein Lindelaufgewande. Ook op het plateau van Ubachsberg nabij de Kruishoeve zijn resten gevonden van een Romeinse villa.
Voerendaal was gedurende delen van de 11de eeuw en de 12de eeuw tot onbekende datum, het centrum van het geloof binnen een uitgestrekt deel van de streek. Onder andere Kunrade, Ubachsberg en zelfs Heerlen, Welten en Nieuwenhagen behoorden destijds tot de parochie van Voerendaal. In Heerlen werd al gauw een nieuwe kerk gebouwd en de Sint-Pancratiusparochie gevormd, de andere dorpen volgden pas vele eeuwen later. Op bestuurlijk gebied behoren Ubachsberg, Colmont, Kunrade en Winthagen al van oudsher tot Voerendaal en dat is ongewijzigd gebleven. Ten Esschen is bij de gemeentelijke herindeling van 1982 overgedragen aan de gemeente Heerlen.
De naam Voerendaal slaat waarschijnlijk op "dal aan de Voeren". De Voeren zou de vroegere benaming zijn geweest van beken waaronder de Hoensbeek, die noordelijk langs het dorp stroomt. Een andere theorie is dat de naam is afgeleid van Furenthela, een Romeinse nederzetting waarvan onder andere de opgraving van Villa Rustica getuigt.
Het winkelcentrum met appartementen in het hart van Voerendaal, net als de gymnastiekvereniging, draagt de naam Furenthela als verwijzing naar deze nederzetting.
Voerendaal is net als zoveel plaatsen in Zuid Limburg, lang een klein plattelandsdorp geweest. Heerlen, Brunssum en Kerkrade waren in de 19de eeuw niet veel groter dan Voerendaal. Pas bij de opkomst van de mijnindustrie, vroeg in de twintigste eeuw, groeide Voerendaal langzaam uit tot een groter dorp terwijl de groei van Heerlen, Brunssum en Kerkrade explosief toenam en er ware steden ontstonden.
De eerste grote uitbreiding in Voerendaal waren 143 woningen aan het Laurentiusplein, Tenelenweg en de Vincentiusstraat, die gebouwd werden tussen 1915 en 1926.
Deze woningen waren bestemd voor de mijnwerkers die in zich in grote getalen vestigden in oostelijk Zuid Limburg, de latere Oostelijke en Westelijke Mijnstreek.
Een deel van deze woningen voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd en zijn gesloopt. Daarvoor in de plaats zijn nieuwbouwwoningen gekomen die qua uiterlijk weinig afwijken van de oude bebouwing, waardoor het dorpskarakter behouden blijft.
In 1869 telde Voerendaal inclusief Ubachsberg en Kunrade nog maar 1825 inwoners. In 2014, telde Voerendaal 8324 inwoners. Het merendeel van deze inwoners (55%) is 45 jaar en ouder waardoor ook Voerendaal zich kenmerkt door vergrijzing.
(Cijfers bron: stadsindex.nl mei 2014)
|
De Romeinen vonden de streek rond het huidige Voerendaal een aangename plek om zich te vestigen. Zij hadden hier een grote boerderij. De restanten van deze boerderij, de Villa Rustica, bevinden zich aan de Steinweg onder de akker. Momenteel zijn er plannen om deze villa te reconstrueren.